Akcja "Pamiętaj o Weteranach"
Kwatera Wojskowa na cmentarzu w Amerykańskiej Częstochowie w Doylestown, PA
31 października 2020.

W sobotę, 31 października 2020 roku, w przeddzień uroczystości Wszystkich Świętych, na cmentarzu wojskowym w Amerykańskiej Częstochowie, odbyła się akcja porządkowania i dekorowania biało – czerwoną wstążką grobów weterańskich. Cmentarz w Amerykańskiej Częstochowie jest największym cmentarzem wojskowym poza granicami Polski. W sekcji weterańskiej znajduje się ponad 2,300 krzyży.

Inicjatorem akcji jest Stowarzyszenie Pamięć, które wspólnie ze Związkiem Harcerstwa Polskiego „Świat”, Polską Fundacją Kulturalną w Clark oraz Amerykańską Częstochową, zorganizowało po raz pierwszy akcję upamiętniającą polskich weteranów. „Chcielibyśmy, aby była to akcja cykliczna, która odbywać się będzie co roku. Głównym celem akcji jest zachowanie pamięci o weteranach, którzy walczyli o wolną i niepodległą Polskę” – powiedział Grzegorz Tymiński, szef Stowarzyszenia Pamięć.

Akcja ma charakter edukacyjny i była skierowana do młodego pokolenia Polonii. Wzięło w niej udział prawie 300 wolontariuszy: harcerki z Hufca „Podhale”, harcerze z Hufca „Warmia”, zuchy z „Gromady Polskie Poziomki ze Wzgórza Matki Boskiej Częstochowskiej”, uczniowie z polskich szkół ze stanów NJ, NY i PA zrzeszonych w Centrali Polskich Szkół Dokształcających w Ameryce, weterani ze Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce: z 12 Placówki w Filadelfii, 81 Placówki w Trenton oraz z 36 Placówki w Clifton, grupy rekonstrukcyjne: „Banner of Jasna Góra” i „Independent Operational Group Polesie” oraz grupa osób niezrzeszonych.

W roku 100-lecia zwycięskiej Bitwy Warszawskiej, na pamiątkę Cudu na Wisłą, wszystkie krzyże udekorowano biało-czerwoną wstążką. Na cmentarzu w Amerykańskiej Częstochowie spoczywa ponad 30 uczestników wojny polsko-bolszewickiej. Na ich mogiłach organizatorzy zapalili znicze.

Akcja rozpoczęła się harcerską Mszą Św. o godz. 10 rano, której przewodniczył harcmistrz Ojciec Bartłomiej Marciniak, Paulin z Amerykańskiej Częstochowy. Po Mszy wszyscy uczestnicy przeszli na cmentarz i rozpoczęli akcję porządkowania, a następnie dekorowania weterańskich krzyży.

Gościem specjalnym akcji była pani Krystyna Ignaczak, córka pułkownika Józefa Zawitkowskiego ps. „Wierny”, z oddziału majora Franciszka Przysiężniaka ps. „Ojciec Jan”. Płk Zawitkowski zmarł w 2018 roku i był ostatnim żyjącym żołnierzem z oddziału „Ojca Jana”, w którym walczył razem z Aleksandrem Pityńskim, ojcem ś.p. Andrzeja Pityńskiego.

Pani Krystyna wraz z mężem jako pierwsza zawiązała biało-czerwoną wstążkę na grobach swoich rodziców. Był to bardzo podniosły i wzruszający moment dla wszystkich uczestników akcji. „Brakuje słów, aby wyrazić podziw dla tego, co tutaj dzisiaj było. Ogromna większość biorąca udział w akcji, to młodzież. I o to chodzi, by pielęgnować pamięć o weteranach, kiedy nas już nie będzie. Ich pomniki wyglądają tak ślicznie, że wszyscy tam w niebie na pewno się cieszą” – powiedziała pani Krystyna. (cytat za PAP).

Po zakończonej pracy, wszyscy wolontariusze zgromadzili się wokół pomnika „Husarza”, pod którym przedstawiciele poszczególnych szkół i organizacji zapalili i złożyli znicze w kształcie biało- czerwonej flagi. Modlitwę „Apel Jasnogórski” za zmarłych weteranów poprowadził ojciec Bartłomiej Marciniak. W słowach skierowanych do młodzieży powiedział: „Ten wasz czyn dzisiejszy, młodego pokolenia, jest wielkim znakiem, że kochacie przeszłość, że chcecie być w teraźniejszości i że idziecie w przyszłość z duchem patriotyzmu, To jest piękne. Jestem z Was dumny. W imieniu braci i ojców Paulinów chcę Wam podziękować za to, że dzisiaj tutaj się spotkaliśmy. Nawet Matka Boża zaplanowała piękną pogodę. Wczoraj i przedwczoraj był deszcz”.

Grzegorz Tymiński, który poprowadził całą akcję, pozostając w atmosferze zadumy i modlitwy, wyjaśnił, że cmentarz w Amerykańskiej Częstochowie jest miejscem spoczynku wielu wybitnych żołnierzy: generałów, oficerów, odznaczonych Krzyżem Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych. Przypomniał, że na cmentarzu spoczywa m.in. gen. Witold Urbanowicz – legendarny dowódca dywizjonu 303, płk. Antoni Szacki „Bohun” – dowódca Brygady świętokrzyskiej NSZ, gen. Stefan Brzeszczyński – weteran I i II wojny światowej oraz wojny polsko – bolszewickiej, czy też płk Tadeusz Anders – brat gen. Władysława Andersa. Zaznaczył, że nie sposób wymienić tu wszystkich, a o każdej ze spoczywających osób można by napisać oddzielną książkę. Poinformował również, że w sekcji weterańskiej znajdują się groby powstańców warszawskich, żołnierzy AK, cichociemnych, sybiraków, więźniów rosyjskich łagrów i niemieckich obozów koncentracyjnych, harcerzy. W sposób szczególny przywołał pamięć niedawno zmarłego Mistrza Andrzeja Pityńskiego, rzeźbiarza - artysty, twórcy pomnika „Husarza” oraz pomnika katyńskiego w Jersey City w NJ.

Akcję zakończył harcerski kominek, podczas którego pani Krystyna przybliżyła zebranym postać swojego ojca. Nie zabrakło również pamiątkowych upominków, wojskowej grochówki i kiełbasy.

Akcja „Pamiętaj o Weteranach” była piękną lekcją historii, która na długo zostanie w pamięci wszystkich uczestników. Dziękujemy wszystkim, którzy tak licznie wzięli w niej udział. Do zobaczenia za rok!

Photo credit Ryszard Dziedzic, Adam Machała, Stowarzyszenie Pamięć